Gökhöyük Tarım İşletmesi üzerine

Bugünkü Gökhöyük Tarım İşletmesi Müdürlüğü’nün bulunduğu yöre geçmişte Geldingen Ovası adıyla anılmakta iken; kamulaştırılarak 20.11.1944 tarihinde Zirai Kombinalar Kurumuna bağlanmıştır.

1950 yılında Zirai Kombinalar ve 3308 sayılı Kanunla kurulan Devlet Ziraat İşletmelerinin birleşmesinden meydana Devlet Üretme Çiftlikleri Genel Müdürlüğü (DÜÇ) bünyesine alınarak Gökhöyük Devlet Üretme Çiftliği adı ile faaliyetlerine devam etmiştir.

08.06.1984 tarihinde ise, 233 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Devlet Üretme  Çiftlikleri ile Haralar ve İnekhanelerin birleşmesi ile kurulan Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğüne (TİGEM) bağlanarak Gökhöyük Tarım İşletmesi Müdürlüğü adını almıştır.

27.11.1994 tarihinde çıkan 4046 Sayılı Kanunla TİGEM’e bağlı tüm kuruluşlar, İktisadi Devlet Teşekkülü haline dönüştürülmüştür.

Gökhöyük Tarım İşletmesi, Amasya İline 22 Km mesafede olup, kuzeyde Karadeniz ve İç Anadolu iklimleri arasında geçiş bölgesindedir. İlin toplam yüzölçümü 5.701 km2 olup bunun % 44,4’i yani 253.029 hektarı tarım alanlarıdır. Tarım arazilerinin 171.896 hektarı kuru, 81.133 hektarı sulu tarım arazisidir.

http://www.izdiham.com/photo/Resim%20A/Amasya.JPG(2009 yılında Amasya’nın toplam nüfusu 324.268 olup bunun 205.310’i (% 63.31) şehirde, 118.958’i (% 36.69) köylerde yaşamaktadır. Bu sayılar 2000 yılı için, 365.231-196.621 (% 53.83)-168.610 (% 46.17)’dir. 2010 yılı Ekim-Kasım aylarında yüzyüze görüşme yoluyla yapılan ankette Amasya’da ziraatle uğraşan nüfusun oranı % 31.14 bulundu. Ancak unların büyük bölümü tarımın yanında memur-işci-küçük esnaf gibi ek işler yapmaktaydı. Doğrudan ve sadece tarımla geçinen nüfusun oranı % 7.10 idi.

Bu rakamlar Amasya’nın göç veren bir il olmasının yanı sıra, 253.029 ha’lık tarım alanına karşılık tarımın köreldiğinin de göstergesidir.)

25.445 dönüm alanı kapsayan işletme, sığırcılıkta Simental ırkı ve koyunculukta Bafra tipi koyunu damızlık araştırmaları ile buğday, nohut, ayçiçeği, fiğ, yonca ve mısır tohumculuğu konularında çalışmaktadır. Bölge çiftçisine, kaliteli damızlık ve tohumluk temin etme açısından hizmet vermektedir.

İşletme, yılda 100 büyük baş, 500-600 civarında küçük baş damızlık satışı yapılarak bölge ve ülke koyunculuğunun gelişmesinde önemli katkılar sağlanmaktadır.

İşletmede 2006 yılında kadar fidancılık faaliyetleri yapılmış olup, bölge ve ülke çiftçisi için sertifikalı fidan üretilmiştir. Halen bu hizmet durmuştur. İşletmede, buğday, yem bitkisi (Macar Fiği, yonca) ve nohut tohumculuğu yapılmaktadır. Sertifikalı olan bahse konu tohumlukların çeşitleri, bölgenin iklimi ve bölge çiftçisinin isteği doğrultusunda tespit edilmekte olup üretilen bu tohumluklar çiftçilere satılmaktadır.

Amasya, Çorum, Tokat ve Yozgat illerinde toplam 650.000 dekar tarım arazisinin sulanması planlanan Süreyyabey Barajına bağlı olan Geldingen Ovası Sulama Projesi su ile, arazinin büyük kısmı sulu tarıma uygun hale gelecektir.  Süreyyabey Barajının inşaatına 1998 yılında başlanılmış olup, bugüne kadar kamulaştırma bedelleri dâhil 450 milyon TL harcanarak % 90 fiziki gerçekleşme sağlanmıştır. Halen dahi yer yer sulanmaya başlanılmıştır.

Gökhöyük Tarım İşletmesi’nde toplam 119 kişi çalışmaktadır.

İktisadi Devlet Teşekkülü olarak Gökhöyük TİM, zarar eden bir kuruluş durumundadır. 2009 yılı itibarıyla bu zararın bir milyon TL’yi aştığı bilinmektedir. Önümüzdeki yıllarda sulama imkanlarının artması ile, gelirlerin artması mümkün olabileceklerdir. Öte yandan tüm TİGEM’in 2008 yılı zararının 80.181.164,64 TL, 2009 yılı zararının ise 88.799.799,16 TL olması dikkat çekicidir.

İlk kez 2004 yılında gündeme gelen TİGEM’in özelleştirilmesi, değişik merkezlerde kısmen de olsa gerçekleştirilmiştir. Bu cümleden olarak Gökhöyük TİM’nin bazı bölümlerinin sivillere kiraya verildiği bilinmektedir. Ancak kısa ölçekli olan bu uygulamalarda uygulanan yüksek kira bedelleri Amasyalılar için engel teşkil etmiş; ucuz iş gücünün bulunduğu (veya aile işletmelerinin yaygın olduğu) komşu illere avantaj sağlamıştır. Öte yandan, süregelen özelleştirilme çalışmaların bölge dışından gelen sermaye gruplarına kolaylık sağlama amacında olduğu endişesi vardır. Kayserili iş adamları ve sermaye gruplarının adının geçtiği bu çalışmalar, mahalli kuruluşların ve politikacıların gayretleri ile engellenmiştir. Bununla beraber, en son 15 Ekim 2010 tarihinde verilen ilanla toplam 844 dönüm arazinin çerezlik ayçiçeği, patates, soğan, şeker pancarı fidesi ve tohumu yetiştirilmesinde kullanılmak üzere ihale ile kiraya verilmesi gündeme gelmiştir.

Sosyal olun, Paylaşın!
Bu yazı Genel kategorisine gönderilmiş. Kalıcı bağlantıyı yer imlerinize ekleyin.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir